Zgrupowanie "Gurt"

Opis:

         Rdzeń zgrupowania "Gurt" stanowili działający od końca 1939 r. w konspiracji kolejarze węzła warszawskiego.

W Powstaniu w skład zgrupowanie wchodziły:

- sztab,
- 4 kompanie liniowe,
- 2-ga Harcerska Bateria Artylerii Plot "Żbik",
- pluton żandarmerii,
- pluton saperów
- służba sanitarna.

Dowódca kpt "Gurt" Kazimierz Czapla.

         W czerwcu 1944 r. w rejonie działania zgrupowania nastąpiły liczne aresztowania w wyniku czego część planów operacyjnych dostała się w ręce gestapo. Nieprzyjaciel wcześniej obsadził punkty przyszłej koncentracji oddziałów. W związku z powyższym w momencie wybuchu Powstania tylko około 1.200 żołnierzy (na ogólną liczbę ok. 2.400) zgłosiło się do jednostek macierzystych. Reszta dołączyła do innych zgrupowań i walczyła w nich do zakończenia Powstania.
         Teren walk zgrupowania obejmował ulice: Marszałkowska, Aleje Jerozolimskie, Żelazna, Twarda, plac Grzybowski , Bagno, Świętokrzyska do Marszałkowskiej.
         Zgrupowanie brało udział m.in. w natarciu na Dworzec Główny, Pocztę Dworcową, koszary policji przy ul. Ciepłej, w walkach o hotel "Astoria" i budynek Urzędu Probierczego. 5 sierpnia żołnierze zgrupowania zdobyli na kilka godzin wykop kolejowy od Dworca Głównego do ul. Żelaznej i unieszkodliwili niemiecki pociąg pancerny, który został zmuszony do wycofania się. W akcji tej zdobyto wiele broni i amunicji. Oddziały zgrupowania brały udział przy zdobywaniu PAST-y na ul. Zielnej , Zakładów Haberbuscha, Hali Mirowskiej.
         "Gurt" w ciężkich walkach utrzymał odcinek zachodniej części Śródmieścia. Utrzymanie tego odcinka przez "Gurt" uniemożliwiało połączenie się oddziałów niemieckich z Ogrodu Saskiego z oddziałami w Alejach Jerozolimskich.


Opis odznaki:

         Prostokąt obrzeżony wypukłą ramką. W polu stylizowany wypukły herb Warszawy, pod nim nazwa zgrupowania GURT. Ostatnia litera przechodzi w kotwicę.
Biały metal, wymiaru 16,3x20,3 mm



Bardziej szczegółowy opis historii zgrupowania "Gurt" znajduje się na stronie Wikipedii.

redakcja: Maciej Janaszek-Seydlitz

opracowanie graficzne: Joanna Janaszek-Seydlitz