Batalion "Kiliński"

Opis:

         Batalion powstał w pierwszych dniach stycznia 1940 r. spośród członków Podziemnej Organizacji Zbrojnej (POZ), Związku Oficerów Rezerwy (ZOR), Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP) i później Związku Walki Zbrojnej (ZWZ). Całość weszła w skład ZWZ, a następnie AK. Pierwotnie batalion nosił nazwę "Vistula", a w marcu 1943 r. został przemianowany na "im. płk Jana Kilińskiego".
         Do Powstania przystąpił w sile prawie 900 żołnierzy, uzupełniony do połowy sierpnia do 2.000 żołnierzy, zorganizowany w dwa zgrupowania:

IX zgrupowanie "Leliwa"w składzie:
- 1 kompania "Wigry",
- 2 kompania "Szare Szeregi",
- 3 kompania "Szare Szeregi" - "Junior",
- 6 kompania "Wawerska",
- 8 kompania "Kedyw Collegium C",
- 9 kompania WSOP (Wojskowa Służba Ochrony Powstania),
- służby.

Dowódca rtm. Henryk Leliwa-Roycewicz "Leliwa".


X zgrupowanie "Ostoja" w składzie:
- 4 kompania "Watra",
- 5 kompania "Wysocki-Philips",
- 7 kompania "Motorowa-Iskra".


         17 sierpnia z ochotników 1, 2 i 3 kompanii zorganizowano kompanię szturmową w sile 120 żołnierzy i odkomenderowano do zgrupowania "Chrobry II" dla wzmocnienia obrony zachodniej części Śródmieścia Północ.
         Obszarem działania IX zgrupowania była część Śródmieścia Północ - ulice: Świętokrzyska, Nowy Świat , Aleje Jerozolimskie, Marszałkowska do Świętokrzyskiej, Bagno, plac Grzybowski, Królewska. Do najważniejszych walk należy zaliczyć bój o plac Napoleona , zdobycie Prudentialu, Poczty Głównej, PAST-y , udział w budowie i obronie przekopu-barykady przez Al. Jerozolimskie - jedynego połączenia między Śródmieściem Północ i Południe, odparcie we wrześniu ciężkich ataków niemieckich z kierunku Powiśla.
         X zgrupowania walczyło na Woli w obrębie ulic: Twarda, Żelazna, Chłodna, Wolska, Okopowa, Wolność, Nowolipie, Karmelicka, Rymarska, Przechodnia, Granicza, plac Grzybowski . Walczyło tam do 6 sierpnia. Znalazłszy się na osi marszu niemieckich oddziałów pancernych wyrąbujących arterię przelotową na wschód, nie mając broni przeciwpancernej, zostało rozbite. Resztki zgrupowania zostały wycofane na Starówkę, gdzie walczyły w obronie PWPW , Pałacu Blanka i Ratusza. Po upadku Starówki żołnierze zgrupowania kontynuowali walkę w rejonie Czerniakowa i Śródmieścia, niewielka grupa walczyła na Żoliborzu.
         W ciężkich walkach batalion stracił ponad 500 zabitych i 900 rannych.


Opis odznaki:

         ;Owalny, dwudzielny wieniec laurowy, wychodzący z łukowatego okienka, na którym wgłębny napis BAON / KILIŃSKI. W wieńcu splecione stylizowane litery AK i "kotwica", na której ramionach wgłębne daty 1940-1944.
Odznaka srebrzona i patynowana. Mosiądz, wymiary 18,3x18,5.



Bardziej szczegółowy opis historii batalionu "Kiliński" znajduje się na stronie Wikipedii.

redakcja: Maciej Janaszek-Seydlitz

opracowanie graficzne: Joanna Janaszek-Seydlitz